Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Başkanı Mustafa Şentop, “Bundan sonra bu türlü bir dünyada, bilginin bu kadar yaygın olduğu, globalleşmenin bu kadar yaygın olduğu dünyada kazanacak olan, insanı önceleyen siyasetlerdir, insanlıktır. Biz bunun peşindeyiz” dedi.
Kuzey Makedonya’nın başşehri Üsküp’teki temasları kapsamında, Memleketler arası Balkan Üniversitesi’nin (IBU) 21 Aralık Türkçe Eğitim Günü programında konuşan Şentop, Kuzey Makedonya’daki Türk toplumunun varlığı ve kimliğinin koruma edilmesi bakımından Türkçe’nin çok değerli ve çok temel bir öge olduğunu belirtti.
Kuzey Makedonya’nın çok lisanlı, çok kültürlü, farklı inançlardan insanların bir ortada barış içerisinde yaşadığı bir devlet olduğunu ve dünyadaki birçok ülkeye örnek teşkil edebilecek mahiyette olduğunu belirten Şentop, şu sözleri kullandı:
“Bu açıdan çok değerli. Balkanlar dünyada tarih bakımından çok eski devirlerde yerleşim, farklı medeniyetlere yer olma bakımından çok kıymetli bir merkez. Uzun yıllar da, bu topraklarda yeniden tıpkı halde farklı lisandan, farklı inançtan, farklı kültürlerden beşerler asırlarca bir ortada yaşamışlar, burada farklı kültürlerden gelerek ortak bir kültürü, ortak bir medeniyeti de inşa etmişiz. Bunun en kıymetli ögelerinden birisi de buradaki Türk toplumu ve Türkçe.”
“Ne vakit bir badire yaşansa, Sayın Cumhurbaşkanımız o sorunun tahlili için seferber olmuştur”
Şentop, IBU’nun, Türkiye ile Kuzey Makedonya ortasındaki ikili bağların gelmiş olduğu noktayı göstermesi bakımından çok kıymetli olduğunu, Türkiye’nin bu dost ve kardeş ülkeye bir bağlantı köprüsü olarak kurduğu en kıymetli yatırım olduğunu vurguladı. Türkiye’den gelen iş insanlarının Kuzey Makedonya’da yatırımları olduğunu belirten Şentop, bu üniversitenin, geleceğe kalacak bir yatırımın olduğunu söyleyerek, şöyle konuştu:
“Sayın Cumhurbaşkanımızın öncülüğünde ve her vakit himayelerinde, zira ne vakit bir dert, bir sorun yaşansa maddi-manevi, Sayın Cumhurbaşkanı’mız o sorunun tahlili için seferber olmuştur, birçok çevreyi, insanları seferber etmiştir. Bu üniversite esasen onun fikri ve yapıtıdır.”
“Bu değişim sürecinin en kıymetli boyutu, lokomotifi, dinamosu aslında bilgi konusu”
Üniversitenin, kurulduğu günden itibaren çok geliştiğini kaydeden Şentop, “Yeterli değil olağan ki. Biz her vakit bu üniversitenin yalnızca Kuzey Makedonya Cumhuriyeti’nin değil, Balkanlar’ın, yalnızca Balkanlar’ın da değil Avrupa’nın en kıymetli kurumlarından, eğitim kurumlarından birisi olmasını istek ediyoruz” dedi.
Dünyanın çok kıymetli bir değişim sürecinden geçtiğini vurgulayan Şentop, “Bu değişim süreci birçok alanda gözle görülür halde takip ettiğimiz bir süreç. Lakin tahminen diyebiliriz ki, bu değişim sürecinin en değerli boyutu, lokomotifi, dinamosu aslında bilgi konusu” diye konuştu.
“Bilgilerin bu çokluğu içerisinde doğrusuyla yanlışı da birbirine karışmış durumda”
Dünyada temel olarak bu değişimin dinamosu, lokomotifi denilebilecek şeylerin esasen çok süratli bilgi değişimi, çok fazla bilgi üretimi sorunu olduğunu belirten Şentop, şöyle devam etti:
“Fakat artık bilgi o kadar kolay, cebimizde taşıyoruz. Herkesin çarçabuk bilgiye ulaşma imkanı var. Lakin bilgilerin bu çokluğu içerisinde doğrusuyla yanlışı da birbirine karışmış durumda. Hatta bu pandemiden hareketle birtakım akademisyenler, yorumcular, düşünürler ‘infodemi’ diye bir kavramdan bahsediyorlar. Yani bir bilgi salgını fakat olumlu manada değil, olumsuz manada bir salgın olarak da bahsediyorlar. O kadar çok enformasyon, bilgi var ki. İşte temel sorunumuz bu kadar çok enformasyon içerisinde, bilgi içerisinde bunun doğrusunu yanlışından ayırabilmek, aldatıcı olanı, manipülatif olanı olmayandan ayırabilmek değerli. Daha evvel bilgi aktarımı üzerine kurulu olan temel olarak eğitim öğretim faaliyeti, artık bilgiyi kritik etme, kıymetlendirme, eleştirel yaklaşma üzerine kurulu ve ‘doğru bilgiye, doğruyu yanlıştan ayırıp nasıl ulaşabiliriz’ eğitimini verme, bunu öğretme üzerine heyeti.”
Üniversite probleminin bir etiket, bir diploma yahut bir kağıttan ibaret olmaktan çıktığını vurgulayan Şentop, bunun evvelce çok kıymetli olduğunu, fakat artık hangi yeteneklerin kazanıldığı, neler öğrenildiğinin ve bunun nasıl ortaya koyulduğunun da değerli olduğunu lisana getirdi.
“Çok yakınımızda bir coğrafyada bir savaş yaşanıyor”
Rusya-Ukrayna savaşına da değinen Şentop, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Bakın çok yakınımızda bir coğrafyada bir savaş yaşanıyor. Rusya-Ukrayna savaşı. Çeşitli sebepleri var. Rusların izahları var bununla ilgili, Ukraynalıların izahları var, çeşitli Avrupa ülkelerinin ‘bu neden bu türlü oldu, nasıl olmalı falan’, buna dair açıklamaları var. ABD’nin var, öteki ülkelerin var. Bütün bu açıklamaları yaparken bu perspektif dediğimiz şey çok değerli.”
“Temel perspektifimiz insanı temel alan bir bakış açısıdır”
Fotoğraf çekmenin çok kolay bir şeymiş üzere geldiğini ancak perspektifi bulabilmenin çok kıymetli olduğunu kaydeden Şentop, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Bunu yapabilmek için de bir yerde durmanız gerekiyor, bir şeyleri temel almanız gerekiyor. Oradan hareketle bir yere bakıyorsunuz. Münasebetiyle neleri önceliyorsunuz, sizin olaylara bakışınızda temel olan nedir, bu çok kıymetli. Türkiye olarak, bu olay da dahil olmak üzere, yıllardır memleketler arası sıkıntılara bakarken temel perspektifimiz insani bir bakış açısıdır, insanı temel alan bir bakış açısıdır. Bunu savaş başladıktan sonra da başlamadan evvel de gösterdik.”
Yakın vakitte yaşanan tahıl krizine ait Şentop, “Bu yalnızca tahılın azlığı sorunu değil, elbet onu yaşayan ülkeler de var ancak tıpkı vakitte tahıl piyasalarındaki bozulma sebebiyle, fiyatların çok yükselmesi de kelam konusuydu. Bu bahiste iki ülkeyle de görüşebilen, Rusya ve Ukrayna’yla ve bu mevzuda İstanbul Mukavelesi dediğimiz bir kontratla tahıl koridorunu işler hale getiren Türkiye ve Sayın Cumhurbaşkanı’mızdır” dedi.
“Dünyanın birçok yerinde bu tıp sıkıntılar var”
Enerjiyle ilgili de misal bir krizin yaşandığını vurgulayan Şentop, şunları kaydetti:
“Burada da sıkıntıyı yalnızca ‘savaş devam ederse Rusya yıpranır falan yahut devam ederse şöyle olur, bu türlü olur’ hesapları üzerinden değil, orada bu koşullar altında ölen beşerler var, güç sınırlarının tahrip edilmesi sebebiyle kış koşullarında donan beşerler var, günlük besin gereksinimini karşılamada sorun yaşayan beşerler var. Çok önemli ölçüde bir göç gerçeklemiş. Yakın coğrafyadan bahsediyorum, lakin yalnızca yakın coğrafyamız değil, biraz Orta Doğu’ya gittiğinizde, Afganistan’a gittiğinizde, dünyanın birçok yerinde bu çeşit sıkıntılar var.”
“Küreselleşme, daima materyalist, kapitalist bakış açısı, yalnızca paranın özgür sirkülasyonu, eşyanın hür dolanımı üzere algılanıyor”
Dünyada bilginin globalleşmesi üzere konular olduğunu söz eden Şentop, şunları söyledi:
“Ama globalleşme, daima materyalist, kapitalist bakış açısı, yalnızca paranın özgür sirkülasyonu, eşyanın özgür dolanımı üzere algılanıyor. Ancak her şey özgür deverana girdi. Virüs mesela, o da hür dolaşıyor. Çin’de başlayan, ortaya çıkan bir virüs çok kısa bir müddet içerisinde dünyanın her yerine bütün mutasyonlarıyla dolaşıyor. O da global, hastalıklar da global, bunları anlamalıyız. Lakin sıhhat da global olmalı. Biliyorsunuz bu mevzuda da aşıyla ilgili yaşadığımız meseleleri. Birtakım ülkeler gereksiniminden çok fazla stok yaptı, öteki ülkeleri gözetmeden. Fakat yalnızca kendi vatandaşlarınızı aşılasanız yetmiyor. Zira diğer bir ülkedeki virüs yahut mutasyona uğramış virüs gelip sizin ülkenizi, sizin vatandaşlarınızı vuruyor.”
“Dünyanın rastgele bir yerinde bir insan barış içerisinde yaşamıyorsa, bütün dünyada yaşayan insanların güvenliği ve huzuru tehdit altındadır”
Barışın da global olması gerektiğine dikkati çeken Şentop, “Yani şunu demek istiyorum, dünyanın rastgele bir yerinde bir insan barış içerisinde, huzur içerisinde, minimum insani koşullarda yaşamıyorsa bütün dünyanın, bütün dünyada yaşayan insanların güvenliği ve huzuru tehdit altındadır. Artık insanlık bu manada birbirine bütünüyle ve çok yakın halde bağlı hale gelmiştir” dedi.
“Dünyada kazanacak olan, insanı önceleyen siyasetlerdir, insanlıktır; biz bunun peşindeyiz”
Önceliğin insan olması gerektiğini, devletler, kurumlar, kavramlar bütün teorilerin, aslında insanın insanca yaşayabilmesi için var olduğunu lisana getiren Şentop, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Bu anlayış içerisinde hareket etmemiz gerekiyor. Türkiye olarak biz memleketler arası bağlar alanında bunu yapmaya çalışıyoruz. Lakin tabi o makro büyük siyasetler, dünyayı yönetme mefkureleri, hırsları falan olan birtakım siyasetçiler, kimi ülkeler buna karşı bir tavır içerisine girebiliyor lakin bu değerli değil. Bundan sonra bu türlü bir dünyada, bilginin bu kadar yaygın olduğu, globalleşmenin bu kadar yaygın olduğu dünyada kazanacak olan, insanı önceleyen siyasetlerdir, insanlıktır. Biz bunun peşindeyiz.” (AA)