İSTANBUL (İGFA) – Çocukların arkadaş alakası, davranış kalıpları, empati kurma, benlik hürmeti ve cümbüş ortamı üzere birçok ögesi içerisinde barındırdığına dikkati çeken Psikiyatri Uzmanı Doç. Dr. Cemil Çelik, iyi bir arkadaş ortamına sahip olan çocukların başkalarından etkilenerek, onların yaptıklarını yansıtarak muvaffakiyet yakaladığı bilindiğine vurgu yaptı.
“Burada aile bireylerinin sıklıkla yaptığı yanılgı çocukların arkadaş seçiminde gereğinden fazla baskı kurmalarıdır” diyen Doç. Dr. Çelik, “Bu durum çocuk üzerinde aykırı bir tesir yaparak istenilmeyen üzerine gidilmesi üzere yanlış bir eğilim oluşturmaktadır. Bundan ötürü bilhassa dikkat edilmeli ve çocuğun özgürlük alanı korunmalıdır” dedi.
Erken devirde arkadaşlıkların çocukların gelişimine yararlarına vurgu yapan Doç. Dr. Çelik, “Araştırmalar, arkadaşlık kurmanın yedi yaşın altındaki çocuklar için değerli bir gelişim gayesi olduğunu gösteriyor. Erken devirde arkadaşlıkların çocukların gelişimine hayli değerli yararları vardır. Okul öncesi ve erken okul yıllarında geliştirilen arkadaşlıklar, çocuklara toplumsal, bilişsel, iletişimsel ve duygusal gelişimle ilgili marifetleri öğrenip uygulayabilecekleri pahalı bağlamlar sağlar” diye konuştu.
SOSYAL MARİFETLERDE ARTIŞ
Çocuklar arkadaşları ile etkileşimde bulunduklarında, ikili ya da çoklu irtibatta etkileşim başlatma, hareket etme sırasına riayet etme, paylaşma, işbirliği yapma, çatışmaları çözme ve karşılıklı konuşmalar yapma üzere hünerlerinde olumlu tarafta artış olduğunu söz eden Uzman Doç. Dr. Cemil Çelik, “Çocuklar, eğlenirken, tartışırken ve birlikte oyun kurarken, gelecekteki her bağlantı için temel marifetler üzerinde pratik yapma imkanı bulurlar. Empati kurabilme yetisi, diğerlerinin bizimkinden farklı fikir ve hislere sahip olduğunun anlaşılması durumudur. Öteki birinin bakış açısını alabilmek ve onlarla empati kurabilmek için buna muhtaçlığımız vardır. Empati, bağlantı esnasında kelamla söylenmeyen hislerin ipuçlarını okumayı içerir. Arkadaşlıklar bağlamında çocuklar, sağlıklı arkadaşlıklar için nezaket, uzlaşma, sıra bekleme, öz düzenleme, atılganlık, oyun kurabilme, özür dileme, yardım etme ve affetme üzere toplumsal davranışların gerekli olduğunu öğrenirler. Araştırmalar, erken çocukluk periyodundaki toplumsal alakaların, ömrün ilerleyen periyotlarında daha âlâ duygusal zekaya yol açtığını göstermektedir” dedi.
YAPILMASI GEREKENLER
Çocukların arkadaşlık kurabilmeleri için ailelere düşen birtakım vazifeler bulunduğunu söyleyen Doç. Dr. Çelik, şunları kaydetti:
“Çocuğunuz ile arkadaş olmak çocuğunuzun arkadaşının yerine geçmek halinde algılanmamalıdır. Çocuğunuza kendi hudutlarını belirlemeleri konusunda yardımcı olunmalıdır. Birtakım araştırmalar çocukların arkadaşlıklarının temellerini ailelerindeki davranışlardan aldığı istikametindedir. Bu da demek oluyor ki yanlışsız davranışlar sergileyerek çocuğunuza gerçek davranışı öğretebilirsiniz. Çocuklarınıza ilgi gösterebilir, onlarla oynayabilir, sıra alma aktiflikleri yapabilir, nezaket ve empati gösterebilir, hisler hakkında konuşabilirsiniz. Gerektiğinde özür dileyerek ve sıranızı bekleyerek çocuğunuza olumlu bir örnek olabilirsiniz”